Szachownica do mnożenia DIY

Już niedługo chciałabym się z Wami podzielić opisem pracy na kolejnej montessoriańskiej pomocy – szachownicy do mnożenia. Jest to chyba jedna z bardziej rozpoznawalnych pomocy matematycznych i nic dziwnego – ma moc!

Zanim opiszę, jak z nią pracować, zachęcę Was do przygotowania jej w domu 🙂

Ta tradycyjna szachownica wykonana jest z drewna, w warunkach domowych taka forma nie jest jednak konieczna, a zajmuje sporo miejsca. Dlatego zachęcam, żeby wykonać ją z kartonu lub… wydrukować na tkaninie. Ja właśnie na taką wersję się zdecydowałam i jestem bardzo zadowolona z efektu. Jest na pewno trwalsza i wygodniejsza w przechowywaniu niż karton, a do tego bardzo przyjemna w pracy. Rozmiar swojej szachownicy dopasowałam do moich kolorowych liczb, ale dopasowanie wymiarów nie jest trudne.

Żeby pracować z szachownicą potrzebne są również kolorowe liczby) zakupione lub wydrukowane i kafelki z cyframi.

Budowa szachownicy

Szachownica składa się z kwadratowych pól ułożonych w rzędy. Liczba rzędów i kolumn odpowiada za to, jak duże liczby możemy mnożyć, np. na szachownicy 8×4 możemy mnożyć maksymalnie liczbę 8-cyfrową przez 4-cyfrową. Zwykle w każdym rzędzie jest 9 pól, ja zdecydowałam się na 8 ze względu na rozmiar zamawianej tkaniny i samej szachownicy. Tradycyjna szachownica ma 4 rzędy, ja też u siebie tyle zrobiłam.

Ważny jest również rozmiar pola – powinny na nim swobodnie mieścić się dziesiątki z kolorowych liczb. Moje dziesiątki mają 10cm, a pola zrobiłam 10,5cm. Nie warto robić dużo większych pól, ponieważ wielkość szachownicy może być niepraktyczna (dziecku może być ciężko dosięgnąć do dalszych pól).

Niezwykle ważne są kolory pól. Odpowiadają one montessoriańskim kolorom rzędów dziesiątkowych, są to pola ciemnozielone (jedności, tysiące, miliony, miliardy), granatowe (dziesiątki, dziesiątki tysięcy, dziesiątki milionów) i ciemnoczerwone (setki, setki tysięcy, setki milionów). Na szachownicy do mnożenia liczb całkowitych w prawym dolnym rogu znajduje się kolor ciemnozielony. W dolnym rzędzie, idąc w prawo, pojawiają się cyklicznie kolory: ciemnozielony, granatowy, czerwony, ciemnozielony itd. W wyższym rzędzie kolejność kolorów jest taka sama, tyle że po prawej stronie jest kolor granatowy. Trzeci od dołu rząd rozpoczyna się z prawej strony kolorem czerwonym. A kolejny – znów ciemnozielonym.

Na dalszym etapie nauki pojawia się również szachownica do mnożenia ułamków dziesiętnych. Zwykle jest kwadratowa, a liczba rzędów/kolumn jest nieparzysta, najczęściej równa 7. Główna przekątna z prawego górnego rogu do lewego dolnego jest ciemnozielona. Kolejne ukośne pasy powyżej są granatowe, czerwone, ciemnozielone, granatowe itd. Natomiast pod główną przekątną pojawiają się skośne linie z pól jasnoniebieskich, różowych, jasnozielonych, jasnoniebieskich itd.

Często wzdłuż brzegów szachownicy podpisane są wartości poszczególnych pól. Nie jest to konieczne, ale bardzo ułatwia początkową pracę z szachownicą. Zachęcam też do pozostawienia dodatkowego paska z prawej i dolnej strony szachownicy do mnożenia liczb całkowitych. To tam będziemy umieszczać kafelki z cyframi, układając liczby, które chcemy pomnożyć.

Szachownica na tkaninie

Ja wydrukowałam swoją szachownicę na tkaninie. Jeśli chcecie zrobić podobnie, to przygotowałam dwa Was dwa pliki do wyboru, umożliwiające wydrukowanie takiej szachownicy. Ich rozmiar jest dostosowany do minimalnego zamówienia (1 metr bieżący). Możecie zamówić je (za darmo ;)) tutaj:

W dalszej części opisuję, jak zamówić szachownicę na https://ctnbee.com. Nie mam z tą firmą żadnej współpracy, jestem po prostu zadowolona z własnego wydruku. Jest kilka innych firm, które również oferują druk cyfrowy małych kawałków tkaniny.

Zamawianie druku na tkaninie krok po kroku:

• pobierz wybrany plik (po zamówieniu otrzymasz link do pobrania mailowo),
• wejdź na stronę https://ctnbee.com,
• wybierz na górze “wgraj plik” i załaduj wybrany plik (musisz chwilę poczekać, zanim pojawią się ustawienia zamówienia)
• jeśli chcesz zamówić szachownicę do mnożenia liczb całkowitych (w trzech kopiach):
  • w ustawieniu “dopasuj wzór” sprawdź, czy jest ustawiony rozmiar 48,55cm x 99,86cm (250dpi) i kliknij “dalej”,
  • wybierz rodzaj tkaniny o szerokości zadruku co najmniej 147cm, polecam te o większej gramaturze (moja szachownica jest wydrukowana na panamie),
  • w ustawieniu “wybierz rozmiar materiału” wybierz “metr” i jedną sztukę 🙂 Podgląd powinien wyglądać (dopiero teraz!) tak jak poniżej 🙂 Jeśli tak jest, to możesz śmiało dodać do koszyka 🙂
• jeśli chcesz zamówić dwa rodzaje szachownicy (każdą w jednej kopii):
  • w ustawieniu “dopasuj wzór” zmień suwakiem na rozmiar 147cm x 99,99cm (150dpi) i kliknij “dalej”,
  • wybierz rodzaj tkaniny o szerokości zadruku co najmniej 147cm, polecam te o większej gramaturze (moja szachownica jest wydrukowana na panamie),
  • w ustawieniu “wybierz rozmiar materiału” wybierz “metr” i jedną sztukę 🙂 Podgląd powinien wyglądać (dopiero teraz!) tak jak poniżej 🙂 Jeśli tak jest, to możesz śmiało dodać do koszyka 🙂

Mnie taki jeden wydruk razem z przesyłką kosztował 100zł. Teraz jeszcze tylko pomyślę nad wykończeniem brzegu i dodaniem listewki do zwijania 🙂

Szachownica z kartonu

Jeśli chcesz wykonać szachownicę z papieru, to nic prostszego! Jeśli masz możliwość druku w dużym formacie, możesz skorzystać z umieszczonych przeze mnie plików, ale nie jest to jedyna droga.

Najłatwiej zrobić szachownicę, wycinając kwadratowe pola z kartek w odpowiednich kolorach (w zależności od szachownicy mamy trzy lub sześć kolorów) i odpowiednio połączyć. Możemy nakleić je na duży karton (wówczas mamy sztywną i dość stabilną szachownicę) lub połączyć taśmą wzdłuż krawędzi pól od spod szachownicy (to umożliwia składanie szachownicy “w harmonijkę”).

Jeśli chcesz, dodaj do szachownicy również paski z podpisami wartości pól oraz pasy do układania kafelków z cyframi (te drugie przydają się tylko w szachownicy do mnożenia liczb całkowitych).