Ekspedycja stawia sobie ambicje wspierania rozwoju pedagogiki Montessori w Polsce. Dużo mówi się o metodzie Montessori w pracy z małymi dziećmi, na kolejnych etapach jest to wciąż rzadkość. Dlatego zależy mi na pokazywaniu tej perspektywy. Prawdziwą wartość metody można zobaczyć wtedy, gdy na kolejnych etapach korzystamy z wypracowanych wcześniej umiejętności, skojarzeń, oznaczeń. Urzeka mnie, gdy przy wprowadzaniu potęgowania wyrażeń algebraicznych korzystamy z doświadczeń układania kostki dwumianowej, z którą mają do czynienia dzieci w montessoriańskich przedszkolach.
Opracowane materiały są spójne z pomocami Montessori, ale też przede wszystkim z założeniami pedagogiki Montessori. Chcemy umożliwić rodzicom i nauczycielom podążanie za uczniem również w czasie przeznaczonym na naukę matematyki. Indywidualny dobór ścieżki kształcenia umiejętności matematycznych pozwala na uwzględnienie faz wrażliwych i polaryzacji uwagi. Wiedza jest odkrywana w czasie pracy, każdy samodzielnie poznaje nowe pojęcia i przekonuje się o prawach rządzących działaniami, w myśl zasady “Pomóż mi zrobić to samemu”.
Osobom, które nie mają dostępu do pomocy Montessori, proponujemy autorskie narzędzia, które doskonale zastąpią je w pracy w domu.
Ważnym zadaniem rodziców i nauczycieli Montessori jest przygotowywanie pomocy dla swojego dziecka. Ważne, by uwzględnić w nich kilka zasad, by mogły stać się mądrym elementem przygotowanego otoczenia.
- Pierwszą zasadą jest izolacja trudności. Oznacza ona, że pomoc powinna skupiać się na konkretnej umiejętności, którą można dzięki niej zdobyć. Wszystkie inne trudności należy w miarę możliwości wyeliminować. Oczywiście w przypadku niektórych pomocy, możliwe jest powracanie do nich i zdobywanie dzięki nim kolejnych umiejętności. Ważne jest jednak, by w trakcie jednej pracy dziecka z pomocą, mogło ono się skupić tylko na jednej kwestii. Idealnym, obrazowym wyjaśnieniem tej zasady są pomoce sensoryczne.
- Drugą zasadą tworzenia pomocy jest wbudowana kontrola błędu. Zakłada ono, że dziecko w czasie pracy może samo sprawdzić, czy prawidłowo pracuje z pomocą. To dlatego każda baza czy eksploracja zawiera również kartę kontrolną. Nie zawsze jednak chodzi tylko o “dobre odpowiedzi”, znacznie ważniejsza jest sama budowa materiału. Jest to na przykład budowa elementów w pomocy o polach powierzchni (ich rozmiar pozwala na zweryfikowanie przez dokładanie, czy dana część “pasuje” w innym miejscu) czy oznaczenia kolorystyczne umożliwiające wzrokową kontrolę błędu.
- Pomoc powinna być trwała i estetyczna, w miarę możliwości wykonana z naturalnych materiałów.
Warto też zadbać o miejsce do pracy i jego otoczenie. Pomoce staramy się ustawiać w zasięgu dziecka, dobrze widoczne. Każda pomoc powinna mieć swoje ustalone miejsce. Dzięki temu może samodzielnie podejmować decyzję o tym, z jaką pomocą będzie pracować. Miejscem do pracy może być biurko, podłoga lub inne wyznaczone miejsce, wygodne dla dziecka. Warto by miejsce pracy było jasno określone (na podłodze zwykle jest to dywanik, który dziecko może rozłożyć). Powinny się w nim znajdować tylko i wyłącznie rzeczy potrzebne do pracy – po jej zakończeniu wszystkie powinny wrócić na swoje miejsca.